Introductie
In dit artikel wil ik met jullie kort doornemen hoe onze menstruele cyclus ook alweer in elkaar zit, aangezien het heel handig is om hier meer van te begrijpen als je graag zwanger wil worden.
Onze cyclus kent een moment van vruchtbaarheid en het lichaam geeft hier symptomen voor af. Ook makkelijk wanneer je liever niet zwanger zou willen raken om te weten welke dagen je vruchtbaar zou zijn. Dus eigenlijk kan het twee kanten op.
Ik wil graag met jullie bespreken wat je kunt verwachten na het stoppen van anticonceptie en het zwanger proberen te worden in het algemeen. Daarnaast wil ik jullie wat specifieke tips meegeven rondom zwanger worden. Soms worden koppels wat onzeker als ze het idee krijgen dat het langer duurt, terwijl dit ook gewoon heel normaal kan zijn. Hopelijk neemt het ook wat van jullie zorgen weg in shaae Allaah!
De menstruele cyclus:
Vrouwen wordt geboren met ongeveer twee miljoen eicellen aanwezig in de eierstokken. Hiervan zullen er ongeveer 400 evolueren in een gerijpte eicel. (1) Dit is dus een volledig ontwikkelde cel die klaar is voor bevruchting. De eicellen die aanwezig zijn in de eierstokken moeten dus eerst nog verder rijpen, wat dus maandelijks gebeurt tijdens onze cyclus.
Duur van je cyclus.
De eerste dag van je cyclus is de eerste dag van je menstruatie. Gewoonlijk menstrueert een vrouw tussen de 3 tot 5 dagen en duurt de cyclus 26 tot 30 dagen.(2) De duur is verschillend per vrouw. Sommige vrouwen hebben langer bloedverlies dan anderen. Het gemiddelde is dat een cyclus ongeveer 28 dagen duurt en dat je tijdens deze periode zon 60 tot 75 ml bloed verliest. Bij gebruik van anticonceptie kan dit minder zijn. (2) Ik raad aan om een menstruatie app te installeren op je telefoon, deze houd namelijk de duur van je menstruatie bij. Dus dan hoef je dit niet zelf te gaan berekenen. In deel 3 kom ik in shaae Allaah op deze apps terug.
Wat gebeurt er tijdens de menstruatie?
Je menstruatie is eigenlijk het afstoten van het baarmoederslijmvlies, waarbij bloedvaten die in het slijmvlies uitkomen, opengaan. (2) Het is een reactie van het lichaam nadat er geen bevruchting heeft plaatsgevonden tijdens de voorgaande cyclus. Het slijmvlies is namelijk bedoelt om innesteling van een embryo mogelijk te maken. Wanneer er geen bevruchting heeft plaatsgevonden stoot het lichaam het slijmvlies af om weer overnieuw te beginnen.
Wat er in het kort gebeurt is dat je lichaam onder invloed van hormonen het baarmoederslijmvlies vormt en tegelijkertijd een van de follikels (ongerijpte eicellen) in je eierstok gaat laten rijpen. Dit duurt ongeveer 14 dagen, waarna je eisprong ofwel ovulatie plaats vind. Direct na de ovulatie vormt het lichaam uit de wand van het lege follikel het ‘corpus luteum’. Dit corpus luteum blijft aanwezig in de eierstok en zorgt voor de productie van het hormoon progesteron. (2) Progesteron is het hormoon dat een zwangerschap in leven houdt tot de placenta hiertoe instaat is.
Wanneer dit gebeurt is, gaat het lichaam het baarmoederslijmvlies verder verdikken, zodat mocht er een bevruchting hebben plaats gevonden dan kan deze zich hier innestellen. Vind er geen bevruchting plaats, eindigt deze fase na 10 tot 12 dagen en verdwijnt ook het corpus luteum weer, dus ook de productie van progesteron.
Doordat er geen bevruchting heeft plaatsgevonden begint nu een fase waarin het baarmoederslijmvlies gaat afsterven en dus afgestoten kan worden. De menstruatie kan dus nu beginnen, waarbinnen gedurende 5 tot 7 dagen bloed word verloren. (2)
Je ovulatie vindt plaats op basis van de lengte van je cyclus. Dus een vrouw met een cyclusduur van 28 dagen zal een eisprong hebben 14 dagen na de eerste dag van je laatste menstruatie. Heeft een vrouw maar een cyclus van 24 dagen, dan vindt de ovulatie plaats op dag 10 van de cyclus. (3) Nogmaals is dit heel makkelijk te berekenen en bij te houden met een menstruatie app. Voor alle vrouwen geld dat de eisprong plaatsvindt twee weken vóórgaand aan de volgende menstruatie! (6) Je kunt dus vooruit tellen of teruguit.
Een eicel leeft 24 uur, zaadcellen 48 tot 72 uur. (3) Dit betekent dat je 3 dagen voor je eisprong tot 2 dagen na je eisprong in je vruchtbare periode zit. Doordat het niet met zekerheid vast te stellen is of dit ook echt die 14de dag plaatsvindt is het beste om een aantal dagen voor de eisprong al te beginnen met gemeenschap te hebben. Aangezien de zaadcellen meerdere dagen in leven blijven heb je dus meer kans op bevruchting.
Kort samengevat.
Tijdens de menstruele cyclus maakt het lichaam zich klaar voor een zwangerschap onder invloed van hormonen. Wanneer er geen zwangerschap plaats vind begint de menstruatie om het lichaam weer klaar te maken op een nieuwe zwangerschapskans.
De eerste dag van je menstruatie is de eerste dag van je cyclus. Rond de 14de dag van je cyclus vind bij de meeste vrouwen een eisprong plaats, dit moment is wel afhankelijk van de duur van je cyclus. Voor alle vrouwen geld dat twee weken vóór de volgende menstruatie jou eisprong plaats vind (6). Gebruik eventueel een menstruatie app als hulpmiddel om jou hierbij te helpen. De app geeft dit namelijk aan.
Jouw eisprong is natuurlijk het moment van vruchtbaarheid en dus het moment om wel of juist niet geslachtsgemeenschap te hebben met jou partner.
Anticonceptie:
Veel vrouwen in Nederland en België gebruiken anticonceptie. Dit kan zijn om verschillende redenen. Sommige vrouwen beginnen ermee omdat ze op het moment van gebruik een zwangerschap willen voorkomen. Andere vrouwen omdat ze een onregelmatige menstruatie hebben of omdat ze hevige pijn hebben tijdens het menstrueren. Dit kan dus ook een reden zijn voor jonge vrouwen tijdens de puberteit om al te starten met anticonceptie, ondanks dat ze nog niet gehuwd zijn.
De cyclus met anticonceptie:
Er zijn verschillende anticonceptie beschikbaar die op hun manier een verschillende werking hebben. Sommige anticonceptie hebben bijvoorbeeld een dubbele werking, anderen zijn meer gericht op een enkel aspect van de cyclus. Aangezien dit artikel zelf niet geschreven wordt rond anticonceptie, wil ik verder niet in gaan op de verschillende anticonceptie en werking ervan. In shaae Allaah zal ik daar een keer een apart artikel aan wijden.
Het is handig om te weten dat sommige anticonceptie gericht is op het voorkomen van een eisprong, innesteling te voorkomen door het baarmoederslijmvlies dun te houden of een combinatie van beide. Natuurlijk zijn er ook niet hormonale vormen zoals een condoom of het vermijden van de vruchtbare periode. (4)
Ik doel in dit artikel echt op anticonceptie op basis van hormonen, omdat het lichaam dan vaak tijd nodig heeft om weer terug op het normale ritme te komen.
Tijdens het gebruik van hormonale anticonceptie, afhankelijk van de soort die je gebruikt, wordt dus een onderdeel of meerdere onderdelen van de cyclus doorbroken om zwangerschap te voorkomen. Dit betekent daardoor ook dat je tijdens het gebruik hiervan geen echte menstruatie hebt, doordat er geen echte voorbereiding plaats vindt voor een zwangerschap, geen opbouw van het baarmoederslijmvlies is hierbij de belangrijkste reden. Het bloedverlies is hierdoor vaak milder en de meeste vrouwen hebben minder last van buikkrampen. Vrouwen met een onregelmatige cyclus kunnen middels de anticonceptiemethode regelmaat brengen in de cyclus. Na het stoppen wordt de cyclus vaak wel weer terug onregelmatig.
Zwanger worden na anticonceptie.
De meeste hormonale anticonceptie nemen de hormonale huishouding van het lichaam dusdanig over dat het lichaam even tijd nodig heeft, na het stoppen van de anticonceptie, om het ritme zelf weer op te nemen.
– Bij gebruik van de pil, Nuvaring en de Evra pleister duurt het gemiddeld 3 maanden voordat de cyclus weer opgang is.
– Na het gebruik van een spiraaltje kun je in principe meteen weer zwanger raken aangezien het spiraaltje je menstruele cyclus intact houdt en je tot dan toe nog elke maand een eisprong hebt gehad.
– Heb je de prikpil of Implanon gebruikt dan kan het wat langer duren voordat de cyclus weer zijn normale ritme heeft aangenomen, omdat er een hogere concentratie hormonen wordt gebruikt en het iets langer duurt voordat deze uit je lichaam zijn. (5)
Het is mogelijk dat je al vrij snel zwanger raakt, maar meestal duurt het iets langer. Gemiddeld duurt het een 6 maanden voor het ontstaan van een zwangerschap na het stoppen van anticonceptie. 80% van de vrouwen is na 1 jaar proberen zwanger. (5) Dus laat de moed niet in je schoenen zakken mocht het wat langer duren. Ben je al één jaar aan het proberen en ben je tot nu toe nog niet zwanger geraakt kun je altijd contact opnemen met een verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen je eventueel verder helpen en adviseren.
Bronvermelding:
- Foulon W., Hanssens M., Jacquemyn Y., Temmerman M. (2011) Handboek Verloskunde. De Normale Zwangerschap.
- Integraal medisch centrum Amsterdam. Menstruele cyclus.
- De Verloskundige. Menstruatiecyclus.
- NVOG Utrecht. Anticonceptie.
- Verloskundigen praktijk Gestel-Strijp. Stoppen met de anticonceptie.
- Verloskundigen praktijk Vruchtbaarheid.
Lees deel 2: Menstruatie & zwanger worden
Lees deel 3: Menstruatie & zwanger worden
