Alhamdulillaah zijn wij als ummah begunstigd met het beste voorbeeld die op aarde heeft rond gelopen; onze geliefde Profeet, vrede zij met hem. Hij heeft ons voorbeelden gegeven voor alle aspecten in ons leven. Deze voorbeelden, adviezen en leringen kunnen wij terugvinden in de Seerah (biografie van de Profeet, vrede zij met hem), in de Qur’aan en in de overleveringen. Je zou zeggen, genoeg mogelijkheden om te leren van de Beste. Helaas bevinden wij ons in een tijd waarin we anderen makkelijker en sneller zien als voorbeeld, en dit heeft natuurlijk allemaal te maken met de snelle veranderingen van sociale media. Het is bijna onmogelijk om hier niets van mee te krijgen, maar waar we óók voor moeten waken is: hoe gaan we om met bepaalde dingen die we zien op sociale media en als we dan iemand volgen, de vraag stellen wie het werkelijk waard is om te volgen?
Een paar dagen geleden zag ik dat een zuster op haar story de vraag stelde: welke influencer op dit moment het waard is om te volgen? Dit soort vragen prikkelen mij en ik was eigenlijk direct benieuwd wat de antwoorden zouden zijn, want dit onderwerp blijft me enorm fascineren. Ik heb er in het verleden al over geschreven en ben er ook al met zusters over in dialoog gegaan. Dit onderwerp zal mij nooit vermoeien. In de wereld van sociale media is er namelijk de laatste jaren heel wat veranderd en het lijkt alsof er een soort nieuwe beweging is ontstaan van ‘influencers”. Helaas ook onder de moslims. Zo’n story blijft 24 uur staan en de volgende dag kunnen de antwoorden gedeeld worden. Bij het swipen door de antwoorden was ik niet verbaasd, maar voelde ik me wel bedroefd. Alhoewel sommige zusters onze geliefde Profeet, Vrede zij met hem noemden en dat mij oprecht verblijdde, kwamen er merendeel ook wat namen voorbij die pijn deden. Eén van de antwoorden die mij is bijgebleven en de komende tijd nog wel bij zal blijven, is het volgende: een zeer bekende moslima ‘influencer’ werd genoemd en de reactie daarbij was dat zij ‘’echt en oprecht’’ overkwam. Enkele vragen gingen er door mij heen: zijn wij volledig in staat te oordelen of iemand ‘’echt en oprecht’’ is en wat zijn dan de kenmerken van iemand op sociale media die ‘’echt en oprecht’’ is? Uiteindelijk is het een digitale wereld waarin mensen op bepaalde momenten bepaalde aspecten delen van hun leven. Wat er buiten de camera gebeurt is in principe verborgen voor ons.
Mijn geliefde en waardevolle zuster, let hier op!
Om dit aan de kaak te stellen, wil ik kort bepaalde zaken opsommen en hoop ik dat we hier allemaal over kunnen reflecteren. Het belang is niet dat een specifieke zuster terecht gesteld wordt of haar te veroordelen. Werkelijk niemand is vrij van tekortkomingen en ik ben de eerste die zal toegeven dat ik er veel heb. Met Allaah’s wil zal het ons tot nadenken zetten. Ik vind dat het hoog tijd is om pijnpunten te benoemen waar anderen wellicht het liefst over zwijgen of negeren. Het is tegenwoordig eerder de norm dan een uitzondering om op deze manier (stilletjes en zwijgend) online aanwezig te zijn. Ik zie het als een gedeelde verantwoordelijkheid om deze ontwikkeling als één van de prioriteiten in het dawah-veld te stellen. Het doet me denken aan een prachtige en korte Soerah uit de Qur’aan, waarin Allaah vermeld dat we elkaar dienen aan te sporen tot de waarheid:
“Bij de tijd. Voorwaar, de mens verkeert zeker in (staat van) verlies. Behalve degenen die geloven en goede daden verrichten, en elkaar aansporen tot de Waarheid, en elkaar aansporen tot geduld.’’ [Soerah al-‘Asr (103)]
Als we de tafsier erbij nemen en wat de grote geleerden er dus over hebben gezegd, dan lees je m.b.t ‘’het aansporen tot de waarheid’’:
elkaar aansporen om allerlei goede daden (al-ma’roef) te verrichten, die Allaah de Alwijze bevolen heeft, en om weg te blijven bij alle soorten zonden en slechte daden (al-moenkar), die Allaah de Alwetende verboden heeft.
De zuster die werd genoemd, Moge Allaah Subhanaho wa ta’ala haar en ons allen leiden, is iemand die – zoals velen – van sociale media haar beroep heeft gemaakt. Ze wordt dus betaald voor datgeen wat ze promoot.
Dit is geen hearsay (praatjes), dit is echt een beroep geworden. Zij gebruikt o.a zichzelf en haar gezin als middel hiervoor. Er is totale zichtbaarheid en alle ins en outs worden gedeeld. Datgene wat wordt gedeeld is vanuit islamitisch oogpunt totaal ongeoorloofd. Een aantal voorbeelden zijn: geen correcte hijaab, dragen van make-up, muziek en zelfs dansjes. Dit zou al reden genoeg voor ons moeten zijn om een dergelijke pagina niet eens te volgen. Immers, hoe meer likes en volgers een pagina heeft, hoe meer deze handelingen worden gedoogd en gestimuleerd. Stilzwijgend meedoen, door te zorgen voor views en likes kun je eigenlijk zien als goedkeuring. Het meest trieste is dat de volgers verheugd zijn en uitkijken naar een volgende post. Ik vraag mij oprecht af hoe iemand, door de ‘influencers’ dagelijks te volgen, er zeker van kan zijn dat die zuster (of broeder) ‘’echt en ‘oprecht’’ is. Wat is er dan precies ‘’echt’’ aan dit soort beelden? Ik vraag me ook af of wij, arme zwakke zielen, die gekluisterd zijn aan onze schermen, kunnen uitmaken wie het waard is te volgen en wie niet.