Korte introductie:
Mijn naam is Ilse um Noah en ik heb Verloskunde (Vroedkunde) gestudeerd aan Thomas More Hogeschool in Turnhout, België. Daarnaast heb ik ook een verpleegkundige achtergrond.
Vanuit mijn expertise rondom conceptie, zwangerschap, bevalling en kraambed wil ik in shaae Allaah onze zusters graag helpen om deze prachtige periode zo goed en gezond mogelijk door te komen. Via deze website van al Warathah zal ik in shaae Allaah artikelen gaan plaatsen over onderwerpen die hopelijk van nut gaan zijn voor jullie!
Gezonde voeding is natuurlijk het hele leven van belang, maar vooral ook in deze bijzondere periode! Het is de basis die we leggen om ons eigen lichaam gezond te houden en voor de ontwikkeling van een gezonde baby. Een kind is tijdens de zwangerschap compleet afhankelijk van de moeder en de reserves die zij heeft (1). We gaan het in shaa Allaah ook hebben over bepaalde gevaarlijke bacteriën en parasieten die we via ons eten binnen kunnen krijgen en over hoe we dit kunnen vermijden.
Het belang van voeding:
Dat voeding voor ons als mensen belangrijk is, is een algemeen feit. Vooral tijdens de dagen dat we vasten wordt dit ons nog eens extra duidelijk. Het is dus erg logisch dat tijdens de zwangerschap onze voeding extra belangrijk is. Dit is namelijk een periode waarin het lichaam aan ontzettend veel veranderingen onderworpen wordt en tegelijkertijd een enorme inzet en prestatie moet gaan leveren.
Voeding is de brandstof van ons lichaam. En tijdens de zwangerschap, een periode waarin jouw lichaam soubhana Allaah hard moet werken om je kindje te kunnen laten groeien en ontwikkelen, is het extra belangrijk. Niet alleen voor het kind, maar vooral voor jou als aanstaande moeder. Jouw kind spreekt namelijk jouw reserves aan. En om geen tekorten te krijgen, moet je deze dus goed aanvullen. Er is natuurlijk niets fijner dan zowel tijdens als na de zwangerschap een gezond en fit lichaam te hebben dat deze gehele periode goed functioneert en dus ook alle veranderingen goed kan opvangen!
Nu is het bekend dat voeding tijdens de zwangerschap niet voor elke zwangere even makkelijk is. Veel vrouwen krijgen last van bepaalde specifieke zwangerschapskwaaltjes waardoor ook het hebben van een gezond dieet moeilijk kan zijn. Zie artikel zwangerschapskwaaltjes.
Voeding heeft dus een direct effect op de ontwikkeling van jouw ongeboren kind. Zowel over- als ondervoeding kunnen op termijn de groei en gezondheid van het kind belemmeren. Dit kan bijvoorbeeld een laag geboortegewicht in vergelijking met de duur van de zwangerschap als gevolg hebben. Daarnaast zijn er ook steeds meer aanwijzingen dat het kind ook op latere leeftijd meer risico loopt op bepaalde ziekten. (1)
Voeding & kinderwens
Voor jullie zal het vast geen onbekend gevoel zijn; de wens om een kindje te mogen krijgen met de Wil en Zegeningen van Allaah soubhana wa ta’ala! En als je dan zwanger bent, besef je wat een enorme gunst je van Hem hebt ontvangen! Moge Allaah soubhana wa ta’ala jullie allen zegenen met gezonde en vrome kinderen!.
Maar wat komt daar dan eigenlijk bij kijken? Wat kan je allemaal doen om tijdens deze spannende periode, zo optimaal mogelijk voor jezelf te zorgen? Het eerste wat belangrijk is, is om jouw dagelijkse eetpatroon onder de loep te nemen.
Wat eet je allemaal op een dag, zijn de maaltijden gezond en gevarieerd en dus een goede bron van vitaminen/mineralen? Heb je een gezonde leefstijl en is hier nog verbetering in mogelijk? Je kan dan bijvoorbeeld denken aan het minderen van suikers en fastfood en dit vervangen door het eten van gevarieerde voeding met veel groente en fruit.
Vaak zijn het onze gewoonten die soms toe zijn aan verandering en deze periode leent zich er mooi voor om hier aan te gaan werken en verandering te brengen in je slechte eetgewoontes! Eventueel door wat kilo’s kwijt te raken (overgewicht) of om juist op een gezonde manier bij te komen (ondergewicht), zodat je aan het begin van de zwangerschap in shaa Allaah een gezond gewicht hebt.
Een dieet tijdens de zwangerschap volgen om af te vallen wordt namelijk echt afgeraden! Dit heeft te maken dat tijdens het afvallen mogelijke giftige stoffen kunnen vrijkomen plus het risico dat sommige voedingsmiddelen te weinig voorradig zullen zijn in het lichaam.
Als er sprake is van overgewicht, dan wordt het wel aangeraden om tijdens de zwangerschap niet te veel kilo’s aan te komen. Verder heeft het hebben van overgewicht invloed op de vruchtbaarheid. Bij deze groep vrouwen zien we een hoger risico op miskramen, vroeggeboorte, hoger geboortegewicht en verminderde placenta-functie. Ook komen complicaties als zwangerschapsdiabetes en hoge bloeddruk vaker voor. Obesitas bij de moeder kan zelfs een dusdanige invloed hebben op het kind, waarbij het kind op latere leeftijd meer kans heeft op overgewicht, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en diabetes type 2.(1)
Foliumzuur is ook een hele belangrijke vitamine om in te nemen wanneer er bij jullie een kinderwens speelt. Het advies is om hier 4 weken voor de zwangerschap tot 10 weken na de laatste menstruatie mee te beginnen; dit is natuurlijk moeilijk te meten. Het advies is om foliumzuurtabletten op een dagelijkse basis in te nemen met een dosis van 400 mcg per dag. (1) In het kopje Voeding en zwangerschap zal ik in shaa Allaah verder ingaan op het belang van foliumzuur en het gebruik ervan.
Voeding tijdens de zwangerschap
Je bent Alhamdulilah zwanger en staat aan het begin van een hele bijzondere periode van je leven! Voor sommige vrouwen, vooral wanneer het de eerste zwangerschap betreft, is dit ook een spannende periode. Voeding is daarbij ontzettend belangrijk en kan soms ook problemen opleveren. Vooral wanneer misselijkheid of verminderde eetlust in het spel zijn. Om niet te veel af te wijken van het onderwerp laat ik eventuele tips hieromtrent voor een ander artikel in shaa Allaah.
Wat betekent nu ‘gezonde voeding tijdens de zwangerschap’? Eigenlijk niet zoveel meer als dat ook betekent in het normaal dagelijks leven. Namelijk een gezond gevarieerd eetpatroon volgens ‘de Schijf van vijf’. (1) Simpelweg betekent dit dat je eigenlijk dagelijks probeert verschillende voedingsmiddelen te combineren, zodat je voeding compleet is en jou voorziet van alles wat je nodig hebt. Deze schijf van vijf bestaat namelijk uit 5 categorieën waar je lichaam haar dagelijkse bouwstoffen uithaalt. Over het algemeen weten we van nature allemaal wat gezonde voeding voor ons is en zal het toepassen van deze schijf niet moeilijk moeten zijn.
Belangrijke punten
De dagelijkse aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen zijn voor zwangeren gelijk aan die van vrouwen tussen de 19 en 50 jaar. Het zogenaamde “eten voor 2” is daarom echt een fabeltje!
– Tijdens de zwangerschap is er een hogere behoefte aan ijzer, dus is het aangeraden om meer vlees, vis, eieren, vleesvervangers en kip te eten. Ongeveer 25 mg extra per dag is aanbevolen.
– Voorkom een teveel aan vitamine A. Vermijd vitaminesupplementen met vitamine A en voeding die een hoog vitamine A gehalte hebben zoals lever. Ik kom hier iets verder op terug in shaa Allaah.
– Eet regelmatig, liefst 1x per week vette vis! Kijk wel uit met vissen die een hoog kwik- of dioxinegehalte hebben zoals makreel, haai, roofvissen, zwaardvis, tonijn, wilde paling en wolhandkrab.
– Vrouwen die vegetarisch of veganistisch zijn nemen het best extra supplementen zoals vitamine B12.
– Zwangeren hebben een hogere calciumbehoefte.(1)
Foliumzuur
Een andere benaming voor foliumzuur is ook wel vitamine B11. Deze vitamine speelt de eerste 3 maanden van de zwangerschap een belangrijke rol. Het extra innemen van deze vitamine verkleint de kans op geboorteafwijkingen die te maken hebben met het sluiten van de neurale buis (vanuit deze buis wordt je kindje gevormd, dus wanneer de sluiting niet goed verloopt ontstaan er afwijkingen). Denk bijvoorbeeld aan een open ruggengraat en open gehemelte. Het wordt daarom sterk aangeraden om vrouwen met een kinderwens en zwangere vrouwen om de vitamine in tabletvorm in te nemen, aangezien een voldoende opname uit voeding niet mogelijk is. Sommige vrouwen hebben te maken met een ongeplande zwangerschap, waarbij ze soms pas later erachter komen dat ze zwanger zijn. In dit geval dien je gewoon te beginnen wanneer je weet dat je zwanger bent.(1)(2)
Er zijn speciale omstandigheden waarbij de verloskundige of gynaecoloog aanraadt om een verhoogde dosering van foliumzuur in te nemen. Meestal is dit het geval wanneer een koppel meer risico heeft op deze geboorteafwijkingen, bijvoorbeeld bij een eerder geboren kind met een dergelijke afwijking.
Er zijn natuurlijk ook voedingsmiddelen waarin foliumzuur te vinden is, zoals: bananen, sinaasappels, peulvruchten, gist, melk en groene bladgroenten.(2)
Vitamine A
Teveel inname van vitamine A in de zwangerschap is risicovol voor het ongeboren kindje dat volop in ontwikkeling is en geeft risico op geboorteafwijkingen. Hierdoor is het aan te raden geen supplementen in te nemen met vitamine A en geen leverproducten te eten, omdat deze veel vitamine A bevatten. Voor een goede ontwikkeling van het kind is het wel heel belangrijk dat een zwangere voldoende (pro)vitamine A binnen krijgt die ze via haar voeding kan opnemen middels het eten van halvarine, bak- en braadproducten, ei, kaas en sommige groenten en fruit.(1)
Multivitamines
Als je een gezond en gevarieerd eetpatroon hebt, is het innemen van de zogenoemde zwangerschapsvitamines principe niet nodig. Mocht je toch graag extra vitamines innemen, zorg er dan wel voor dat je niet meer inneemt dan de 100% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. Let er ook op dat de supplementen geen vitamine A bevatten in de vorm van retinol, retinal, retinyl-acetaat of retinyl-palmitaat. (1)
Voedselveiligheid:
In het dagelijks leven speelt hygiëne, het juist bereiden en bewaren van voedingsmiddelen een belangrijke rol. Ook tijdens de zwangerschap is dit belangrijk, vooral omdat het gevolgen kan hebben voor de gezondheid van de moeder. Maar in enkele gevallen is het ook mogelijk dat de bacterie of parasiet door de placenta naar het ongeboren kind kan komen, waardoor het kind schade kan oplopen. (1) Daarom wil ik een aantal van deze gevaren graag met jullie bespreken in shaae Allaah. Meestal zijn de risico’s klein, maar ook hier geldt: “voorkomen is beter dan genezen.
Lysteria monocytogenesis
Het gaat hier om een bacterie die tijdens de zwangerschap een miskraam of vroeggeboorte kan veroorzaken. De kans op besmetting is zeer klein, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. De bacterie kan aanwezig zijn in gekoelde producten die zonder verhitting worden gegeten, zoals vleeswaren of zachte schimmelkazen.
– Gekoelde producten bewaren in de koelkast (op 4 graden Celsius)
– Gekoelde producten niet te lang bewaren en goed de houdbaarheidsdatum controleren. Het product binnen 4 dagen consumeren.
– Vermijd gerookte kant-en-klare vis en rauwe dierlijke producten zoals kazen met rauwe melk en rauwe vleeswaren. Of deze pas te eten wanneer ze goed verhit zijn geweest. (1)
Toxoplasma gondii
Het gaat hierbij om een parasiet die kan leiden tot een miskraam of ernstige schade kan toebrengen aan het ongeboren kind. Deze kinderen kunnen ook zonder symptomen ter wereld komen en later oogafwijkingen ontwikkelen. De parasiet plant zich voornamelijk voort in katachtigen, waarbij de eitjes vrijkomen in de uitwerpselen en zich zo verspreiden. Mocht je thuis een kat hebben, dan kun je de kattenbak het best door iemand anders laten verschonen of anders handschoenen gebruiken. Ook tuinieren wordt het best gedaan met handschoenen om eventueel contact met kattenuitwerpselen te mijden. Was groente en fruit goed af onder de kraan.
Daarnaast kan de parasiet voorkomen in rauw vlees, rauwe/gedroogde/gefermenteerde vleeswaren. Het is daarom aanbevolen om rauwe vleesproducten te vermijden en vlees goed door te bakken. Denk bijvoorbeeld aan filet americain, rosbief en dergelijke. Eventueel kun je de producten verhitten of minimaal 2 dagen invriezen bij -12 graden Celsius om de parasiet te doden. (1)
Salmonella
Deze bacterie kan voorkomen in rauwe producten zoals vlees, vis, eieren, rauwe groenten, fruit en kiemgroenten. Tijdens de zwangerschap ben je vatbaarder en kun je dus sneller ziek worden.(3)
Kruiden
Besef dat niet alle kruiden gezond zijn om in te nemen tijdens de zwangerschap. Bekijk daarom altijd eerst of het niet schadelijk is. Ook zijn er vaak zorgen over de veiligheid en herkomst van de preparaten, daarom wordt de inname vaak afgeraden. Let dus goed op wat je inneemt en ook wat je andere zwangeren adviseert aan natuurlijke kruiden. (1)
Cafeïne
Inname hiervan wordt in verband gebracht met een vertraagde groei van het ongeboren kind, waardoor we hier voorzichtig mee moeten zijn en dit met mate moeten innemen/drinken. (1)
ZwangerHap
Dit is een app, uitgebracht door het Voedingscentrum, die gratis te vinden is in de Playstore. Hiermee kun je als zwangere makkelijk en snel vinden wat je wel of niet mag eten tijdens de zwangerschap. Ook deelt de app tips qua voeding bij het verhelpen of verlichten van zwangerschapskwaaltjes. Je kan ook meldingen activeren zodat je op de hoogte wordt gebracht als er in producten een besmetting van bijvoorbeeld listeria of salmonella is gevonden. (4)
Bronvermelding
(1) Stafleu A., Postma-Smeets A., van der Vossen W., Peters S. (2015) Factsheet voeding en zwangerschap – voedingscentrum. voedingscentrum.nl
(2) De Verloskundige. Foliumzuur. via deverloskundige.nl
(3) Sanne verloskundige via onlineverloskundige.nl
(4) De verloskundige. Nieuwe app van het voedingscentrum: ZwangerHap. deverloskundige.nl
