Ik geef het toe. Vroeger was ik zelfgenoegzaam. Tien jaar geleden waren mijn kinderen jong en gingen ze graag naar de islamitische school. Ze waren Qur’aan aan het memoriseren, socializen met andere moslimkinderen, sloten zich gewillig bij ons aan voor het gebed in ons huis en hadden activiteiten in de moskee. Als ik in die tijd hoorde over een moslimtiener in onze gemeenschap die zich onfatsoenlijk was gaan kleden. . . of iemand die met een vriend of vriendin achter de school was betrapt. . . of iemand die consequent gebeden oversloeg. . . Ik dacht alhamdullilah mijn kinderen zijn niet zo.
Als ik heel eerlijk ben, dacht ik diep van binnen ook wel eens: ‘wat hebben hun ouders verkeerd gedaan om zo’n misleid kind te krijgen?’ Deze veronderstelling impliceerde natuurlijk dat ik iets goed deed. Dat de huidige instemming van mijn kinderen met de regels van hun geloof mijn toedoen was. Dat mijn man en ik alle eer konden opeisen voor hun onschuld en liefde voor de islam.
Zo vaak in het leven merken we dat juist datgene waarvoor we anderen veroordelen – datgene waarvan we zelfvoldaan denken dat ons dat nooit zou kunnen overkomen – terugkomt om ons te bijten. En in mijn geval, helaas, deed het dat.
Mijn dochter droeg hijab tot ze zeventien was. Op een dag verwijderde ze het, niet met aarzeling of spijt, maar met grimmige vastberadenheid. Achteraf denk ik dat ik het had moeten zien aankomen. Ze had al een hele tijd hints gegeven. Ze had gehuild over de tactloze en kwetsende opmerkingen over haar islamitische kleding die ze had gehoord van niet-islamitische leeftijdsgenoten en volslagen vreemden. Ze had meerdere keren geklaagd over het ongemak van het dragen van bescheiden badkleding op het strand omdat al het materiaal haar zwaar belastte, en ze vond dat ze eruitzag als een “freak” onder haar in bikini geklede leeftijdgenoten. Ze had talloze keren betoogd dat moslimmannen het gemakkelijk hadden: ze konden opgaan in de westerse samenleving en bijna alles dragen wat ze wilden. Ze werden meestal niet met dezelfde pesterijen geconfronteerd als moslimvrouwen. Hoe vaak ik ook probeerde de redenering achter de islamitische regels uit te leggen, haar te herinneren aan de wijsheid en liefde van Allaah en haar toewijding aan haar geloof aan te moedigen, mijn woorden waren steeds meer aan dovemansoren gericht.
Toch blijft het een feit dat ik verrast en diepbedroefd was toen mijn dochter besloot haar hijab af te doen. Nog zorgwekkender was dat haar geloof in de daaropvolgende maanden beetje bij beetje begon weg te glippen – gemiste gebed na gemiste gebed. Ik heb vaak geprobeerd haar van gedachten te doen veranderen, maar uiteindelijk voelde ik me machteloos om de neerwaartse spiraal te stoppen. Op dat moment luisterde mijn intelligente, wilskrachtige dochter alleen naar haar leeftijdsgenoten, social media influencers en zelfs de boeken die ze op school las. Dit alles gaf haar het gevoel dat haar geloof een gevangenis was waaraan ze moest ontsnappen.
Ik was ooit een tiener. Ik herinner me de aantrekkingskracht van de ‘vrijheid’, ‘onafhankelijkheid’ en ‘glamour’ die de wereld belooft aan individuen die hun grillen en verlangens volgen. Ik besef dat het als volwassene veel gemakkelijker is om bescheidenheid, nederigheid en onderwerping aan Allaah te omarmen; maar voor veel adolescenten in de moderne wereld kan het aanhangen van de islam inderdaad voelen als het grijpen van een brandende kool, zoals onze Profeet, vrede en zegeningen zij met hem voorspelde.
Uiteindelijk, door de afwijking van mijn dochter van het Rechte Pad, realiseerde ik me dat de begeleiding van mijn kinderen niet in mijn handen was. Ja, ik heb de verantwoordelijkheid om mijn best te doen om een goed islamitisch rolmodel en leraar te zijn, maar mijn inspanningen zijn niet noodzakelijk genoeg om de harten van mijn kinderen aan Allaah te bevestigen.
Alleen Hij, subhanaho wa ta°ala kan leiden, en Hij is de Draaier van Harten.
Voorwaar, jij (O Mohammed) leidt niet degene die jij liefhebt, maar Allaah leidt wie Hij wil. En Hij weet het beste wie de recht geleiden zijn” (al-Qasas (28:56)).
Ik heb maanden privé gerouwd. Ten slotte deed ik aarzelend mijn mond open voor een paar goede moslimvrienden over mijn ervaring. Ik was enorm opgelucht toen ze soortgelijke verhalen opbiechtten: velen van hen hadden ook tieners die moeite hadden met praktiseren, nauwelijks praktiseren of helemaal niet. Natuurlijk was ik niet blij om dit nieuws te horen, maar ik geef toe dat het me enige troost gaf om te weten dat ik niet de enige was. Die ouders, mijn vrienden en tijdgenoten, waren uitstekende moslims. Ze verrichten het gebed als gezin, leidden een gezond leven, gaven het goede voorbeeld en investeerden in islamitische scholen, thuisonderwijs en Qur’aan-lessen. En toch waren veel van hun tieners nog steeds weggedreven uit hun deen. Het was een tragedie, ja, maar het was duidelijk niet helemaal de schuld van de ouders.
Toen ik met andere moeders sprak, realiseerde ik me ook dat de reactie van de moslimgemeenschap op misleide jongeren over het algemeen erg nutteloos is. De tieners voelen zich zo beoordeeld en niet geaccepteerd dat ze stopten met het bijwonen van islamitische evenementen en ze vermeden praktiserende moslims helemaal. De dochter van een vriend merkte op dat toen ze stopte met het dragen van hijab, sommige van de ’tantes’ die haar al jaren kenden en van haar hielden, plotseling koud en afstandelijk werden. Voor een deel kan ik het ze niet kwalijk nemen. Ze waren waarschijnlijk bedroefd toen ze zagen dat een jonge vrouw een belangrijke daad van aanbidding achterliet. Misschien waren ze zelfs bang dat ze hun dochters zou beïnvloeden en hen zou aanmoedigen om zich niet meer bescheiden te kleden. Ik neem het ze niet helemaal kwalijk, maar ik weet wel dat de afwijzing van de gemeenschap, tieners diep kwetst en hen nog verder van de deen wegduwt.
Enkele adviezen
Of je je nu wel of niet kunt vinden in mijn situatie, als je een moslimouder bent, heb ik wat advies. Dit zijn woorden van een radeloze moeder wiens eigen kind van het Rechte Pad is afgedwaald en wiens voortdurend gebed is voor het berouw van haar kind.
Word niet zelfgenoegzaam. Als je jonge kinderen enthousiast hun geloof praktiseren, is dat geweldig. Maar verwar dat niet met een garantie voor de toekomst. Het maakt niet uit hoeveel ze nu van de islam lijken te houden, verricht nog steeds dagelijks dua voor de standvastigheid en leiding van je kinderen. Hun geloof zal waarschijnlijk in hun tienerjaren op de proef worden gesteld, en de groepsdruk is misschien erger dan ooit vanwege sociale media.
Wees nooit arrogant als je kinderen ‘goede moslims’ zijn. Als ze van de islam houden, en als ze doorgaan op het rechte pad, is dat een zegen van Allaah, geen recht om op te scheppen.
Veroordeel mensen niet! We weten dat slecht spreken over iemand hetzelfde is als “het vlees van je broeder eten”. Houd ook in gedachten: we weten nooit wie van het Rechte Pad kan afdwalen; ik, jij of één van onze kinderen. We moeten er allemaal voortdurend aan werken om ons geloof te behouden en te versterken. Zelfs de Profeet, vrede zij met hem die de meest perfecte mens was en de meest geliefde bij Allaah, maakte voortdurend de dua:
“O Wender van Harten, maak mijn hart standvastig op Uw Religie.”
Als de Profeet, vrede zij met hem Allaah, de Verhevene smeekte om hem te helpen zijn geloof sterk te houden, wie zijn wij dan om zelfgenoegzaam te zijn over onze imaan?!
Verricht smeekbede voor elk eigenzinnig kind. Het beste wat je kunt doen voor een jongere die is gestopt met praktiseren, is oprechte dua voor hem of haar te doen. Doe het met mededogen, oprechtheid en nederigheid. Weet dat elk gebed dat we voor een andere persoon doen, wordt beantwoord door een engel die zegt: “En hetzelfde voor jou.” Door oprechte dua te doen voor een ander kind, beschermen we dus ook ons eigen kind, in shaae Allaah.
Blijf ze in geloof behandelen als je broer of zus. Ook al zien ze er op dit moment misschien niet uit als een “echte” moslim, ze hebben nog steeds een zaadje van imaan in zich, in shaae Allaah. We weten niet wat er in het hart van een ander ligt. Afgedwaalde moslims verdienen nog steeds onze vriendelijkheid. Sterker nog, misschien vanwege hun kritieke situatie hebben ze er nog meer van nodig.
Steun de ouders van dat kind. Behandel ze niet anders en ga er ook niet vanuit dat het gedrag van hun kind hun schuld is. Bedenk dat enkele van de sterkste moslims aller tijden, familieleden hadden die de islam niet omarmden. Profeet Noeh, vrede zij met hem had één zoon die ongelovig bleef. Hij weigerde aan boord van de ark te gaan en uiteindelijk verdronk hij. Zelfs de profeet Mohammed, vrede zij met hem wiens prachtige voorbeeld talloze individuen inspireerde om de islam te accepteren, kon zijn oom Abu Talib er niet van overtuigen de waarheid te erkennen.
Leiding is in Handen van Allaah, en het huidige gedrag van een persoon weerspiegelt niet noodzakelijk de kwaliteit van zijn opvoeding.
Bedenk dat veel krachten de beste bedoelingen van moslimouders tegenwerken. Houd in gedachten dat rebellie bij tieners een veelvoorkomend – zo niet gerechtvaardigd – fenomeen is.
Ga er niet vanuit dat dit het einde van hun verhaal is! In shaae Allaah zal hun periode van ongehoorzaamheid, rebellie en verwarring eindigen, bij de Gratie van Allaah. In shaae Allaah zullen de vurige ad°iyaa’ van hun ouders worden beantwoord, en deze kinderen zullen berouw tonen en terugkeren naar het Rechte Pad. Misschien wordt de misleide tiener van vandaag de vrome volwassene van morgen die precies weet hoe hij verwarde moslimjongeren kan bereiken omdat hij in hun schoenen heeft gestaan. Er is altijd hoop, in shaae Allaah, en een gelovige is altijd optimistisch over de Genade en leiding van Allaah.
Moge Allaah onze kinderen leiden, onze tekortkomingen vergeven en onze ummah beschermen tegen alles wat ons afwendt van Zijn liefde en vergeving. Allaahoemma ameen.
