We zullen als mensen allemaal een vorm van verlies ervaren en dus ook een proces van rouw meemaken. In deel één hebben we besproken hoe rouw voor ons in de Aqeedah wordt toegelicht en welke factoren hierbij een belangrijke rol spelen. In deel twee willen we graag met jullie verder kijken naar de relatie die wij met Allaah, de Verhevene dienen te hebben en hoe belangrijk dit is voor het rouwproces.
Mijn relatie met Allaah, de Verhevene
Dan kunnen we nu kijken naar wie ben ik in relatie tot Allaah, de Verhevene. In deze doenya dragen wij allemaal onze eigen zonden en dragen wij andermans zonden niet, tenzij jij de oorzaak bent van andermans zonden. Als mens hebben wij de aanleg voor het goede. Wij hebben een lichaam, een ziel, gevoelens, emoties en behoeftes. Deze hebben we allemaal gekregen van Allaah, de Verhevene. We moeten beseffen dat wanneer wij rouwen eigenlijk emoties proberen te onderdrukken die wij van onze Schepper hebben gekregen. Als iemand komt te overlijden geven mensen soms snel hun oordeel over hoe goed deze persoon was of juist niet. Terwijl Allaah, de Verhevene de Enige Rechter is die hier over mag oordelen! Door de mogelijkheid van spirituele en intellectuele groei en ontplooiing is de mens een voortdurend voor verbetering vatbaar wezen en heeft ieder mens zijn tekortkomingen. Een stabiele Aqeedah is de basis in het proces van rouwen. Aqeedah is samen te vatten in de pilaren van de imaan.
De pilaren van de imaan verdelen we onder in:
- Geloven in Allaah, de Verhevene.
- Geloven in Zijn engelen.
- Geloven in Zijn boeken.
- Geloven in Zijn boodschappers.
- Geloven in de dag der opstanding.
- Geloven in het lot (zowel het goede als het slechte ervan).
De enige zekerheid die er is, is Allaah, de Verhevene! Het leven bestaat uit vele beproevingen, zowel in goede en minder goede tijden. Beproevingen zijn dus niet enkel slechte of moeilijke zaken die ons overkomen, maar beproevingen zitten ook in goede zaken die ons overkomen. Echter voelen wij ons anders wanneer wij beproefd worden met goede zaken en stellen wij ons kwetsbaar en nederig op wanneer wij worden getroffen door moeilijke beproevingen. Wanneer ons een ramp overkomt dienen wij geduldig te zijn en te zeggen: “Innalillaahi wa innailayhiraji’oen” (tot Hem behoren wij en tot Hem zullen wij wederkeren). Deze duaa’ wordt veelal gebruikt bij het overlijden van een persoon, maar kunnen wij ten alle tijden gebruiken bij beproevingen. Deze duaa’ is belangrijk om altijd te gebruiken, zodat wij leven in een sfeer waarin wij altijd beseffen dat alles vergankelijk is en dat we uiteindelijk terugkeren naar Allaah, de Verhevene. In Soerah An-Nisaa (vers 78) zegt Allaah, de Verhevene:
‘’Waar jullie je ook bevinden, de dood zal jullie bereiken, al waren jullie in versterkte torens’’
Een voorbeeld van twee andere verzen waarin wordt gesproken over beproevingen.
Het rouwproces
Het is belangrijk om te weten wat er eigenlijk met ons gebeurd wanneer we rouwen. Het pijnlijke van de dood is het bittere afscheid, de scheiding tussen jou en de overledene. De dood aan zich is een keiharde feit en er is geen twijfel over mogelijk.
In het rouwproces is het heel erg belangrijk om afscheid te kunnen nemen. De één verwerkt het afscheid nemen door de overledene te wassen, voordat hij het graf in wordt geplaatst en een ander zoekt naar andere manieren van verwerking en rouwen. Rouwen is niets anders dan het beleven van verdriet bij het nemen van afscheid van een dierbaar persoon of dierbaar iets. Rouwen betekent niet dat je ondankbaar bent naar Allaah, de Verhevene toe. Rouwen is namelijk een natuurlijk gevoel en een natuurlijk proces. Daarnaast hoeft het ook niet altijd gepaard te gaan met de dood. We kunnen namelijk ook spreken van rouwen als dit gepaard gaat met een beproeving. Een voorbeeld hiervan is als je een vurige kinderwens hebt die niet uitkomt, dan voel je een enorme teleurstelling en dit kan dus ook een gevoel van rouwen (en verwerken) zijn. Gelukkig is het afscheid hier op aarde een tijdelijke afscheid en zullen wij met de wil van Allaah, de Verhevene elkaar weer wederzien in het Hiernamaals. Het geloven hierin behoort ook tot een sterke Aqeedah en kan zeker helpen bij het verwerken van verlies.
Rouwen is universeel, ieder mens zal hier op de een of andere manier mee te maken krijgen. Het is een fysiek, mentaal en spiritueel proces waar we doorheen moeten. Huilen in dit proces is natuurlijk en dit hoort erbij, het is een emotie die omhoog komt. We moeten daarom ook bewust zijn van wat we tegen mensen zeggen om hen troost te bieden (hoe goed je het ook bedoeld). Bij jonge kinderen dienen wij extra alert te zijn met onze woordkeuze. Wanneer een kind zijn ouder of geliefde verliest, begrijpt het kind niet goed waarom iemand is overleden en vindt dit moeilijk te bevatten. Als we bijvoorbeeld tegen een jong kind zeggen dat het niet mag huilen, omdat Allaah, de Verhevene van deze persoon houdt en daarom terug heeft genomen, dan kan dit erg verwarrend zijn voor een kind. De schade hiervan kan groot zijn, omdat kinderen dan mogelijk het gevoel kunnen krijgen dat Allaah, de Verhevene niet van hen houdt, omdat zij nog wél leven. Hier moeten wij heel voorzichtig en alert in zijn. Huilen is namelijk een rahma van Allaah, de Verhevene en heeft niets te maken met het niet hebben van geduld. Alle voorbeelden in het leven van de Profeet (vrede zij met hem) leren ons dat rouwen toegestaan is, zolang het niet tegenstrijdig is met de Aqeedah. Acceptatie van het lot en beseffen dat beproevingen én de dood bij het leven horen, is ook verwerken. Tijdens moeilijke tijden moeten we onszelf leren om middels een vergrootglas te kijken naar de dingen die goed gaan. Bovendien is alles in het leven vergankelijk, het enige zekere en blijvende is Allaah, de Verhevene! Daarom horen wij Allaah, de Verhevene in ons hart te koesteren en het vergankelijke in onze handen. Alle vergankelijke zaken kunnen namelijk ook in een oogwenk veranderen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld een bron van geluk zijn voor jou, maar ook een bron van verdriet en ellende. Je partner kan eerst dolverliefd op je zijn en vervolgens zijn of haar ogen op iemand anders richten en jouw hart breken. Vriendschappen kunnen omslaan in vijandigheid en ga zo maar door. Daarom horen wij deze zaken niet in ons hart te hebben en er géén waarde aan te hechten. Allaah, de Verhevene is het enige wat constant is ons leven en Zijn beloftes zijn waar. Dit zal ons rust (sakeenah) en kalmte geven in ons dagelijks leven.
